13 Eylül 2023 14:03
Haber: AjansBizim
1900 yılından bu yana meydana gelen en güçlü 10 deprem şöyle:
1. Şili, 1960
Şili’nin Valdivia kentinde 22 Mayıs 1960 tarihinde yerel saatle akşam 19.11’de meydana gelen mega bir deprem olarak kayıtlara geçti. Şimdiye kadar kaydedilen en büyük deprem olarak bilinen yer sarsıntısının büyüklüğü Richter ölçeğine göre 9,52 olarak hesaplanmıştı. Depremin merkez üssü Şili’nin güneyinde, Başkent Santiago’nun yaklaşık 570 kilometre güneyindeki Lumaco yakınlarındaydı.
Merkez üssünün kuzeyinde bir dizi depremin meydana geldiği bu yer sarsıntısı, Nazca plakasının Chiloé bloğunun ve muhtemelen Güney Amerika plakasının çok küçük bir kısmının altında yaklaşık on sekiz metre kaymasından kaynaklanmıştı.
Bu noktada altı metreden fazla yükselen okyanus tabanındaki değişim, Şili kıyılarını hemen harap eden bir tsunami yarattı. Deprem ve tsunami birleşimi 3 ila 6 bin kişinin ölümüne neden olmuş ve çoğunluğu Şili’de olmak üzere iki milyon kişiyi evsiz bırakmıştı.
2. Alaska, 1964
1964 yılında Alaska’da meydana gelen deprem Richter ölçeğine göre 9,2 şiddetindeydi ve kayıtlara geçen en güçlü depremlerden biri olmuştu. Deprem, Anchorage bölgesini 27 Mart 1964 Cuma günü yerel saatle 05.36’da vurmuştu.
Depremin merkez üssü Valdez’in yaklaşık 90 km batısında ve Anchorage’ın 120 km doğusunda yer almaktaydı. Yerin 25 km altında meydana gelen deprem, 131 kişinin ölümüne yol açmıştı. Kaliforniya’da da 14 kişinin ölümüne yol açan deprem, ABD’nin tüm batı kıyısı boyunca hasara neden olan bir tsunami oluşturmuştu.
3. Sumatra, 2004
Hint Okyanusunda 26 Aralık 2004 tarihinde meydana gelen deprem, Endonezya’nın Sumatra adası açıklarında Richter ölçeğine göre 9,1 ila 9,3 büyüklüğünde meydana gelmişti.
Depremin merkez üssü, Avrasya ve Hint-Avustralya tektonik plakalarının sınırında yer alıyordu. Bu deprem, dünyada kaydedilen en güçlü üçüncü büyüklüğe sahipti ve 1.600 kilometre uzunluğundaki okyanus tabanı şeridini 6 metre yükseltti.
Depremin başlamasından birkaç saat sonra yer yer 35 metre yüksekliğe ulaşan bir tsunami Endonezya, Sri Lanka ve güney Hindistan kıyılarının yanı sıra batı Tayland ve Doğu Afrika’nın bazı bölgelerini vurdu.
Resmî tahminlere göre, Endonezya’da yaklaşık 170 bin, Sri Lanka’da 31 bin, Hindistan’da 16 bin 400 ve Tayland’da 5 bin 400 olmak üzere en az 250 bin kişi de kayboldu.
Bu, tarihteki en ölümcül on depremden biri ve en kötü tsunamiydi.
Buna ek olarak, toplam ölü sayısı muhtemelen daha yüksektir çünkü etkilenen bazı ülkelerin nüfus kayıtları yoktu. Örneğin Somali bir iç savaş ülkesiydi ve tsunamide ölenlerin sayısı pek de bilinmiyor.
4. Japonya, 2011
Japonya’da 2011 Tohoku Pasifik kıyısı depremi, 11 Mart 2011 tarihinde Honshu adasının kuzeydoğu kıyısında meydana gelen 9,1 büyüklüğünde bir depremdir.
Depremin merkez üssü Tohoku bölgesindeki Miyagi vilayetinin başkenti Sendai’nin 130 km doğusunda, Tokyo’nun yaklaşık 300 km kuzey doğusundaydı.
Deprem, yer yer 30 metreden daha yüksek olduğu tahmin edilen dalgalarla birlikte bir tsunamiyi tetiklemişti. Dalgalar 10 km içerilere kadar ilerleyerek yaklaşık 600 km’lik kıyı şeridini tahrip etmiş ve birçok kasaba ve liman bölgesini kısmen ya da tamamen yok etmişti. Felaket 18 binden fazla insanın ölümüne ya da kaybolmasına, yaralanmasına ve geniş çaplı bir yıkıma neden olmuştu
5. Rusya (SSCB), 1952
Rusya’nın doğusundaki Kamçatka yarımadasında meydana gelen 1952 depremi, 20’nci yüzyılın en güçlü beşinci depremidir. Richter ölçeğine göre tahmini büyüklüğü 9 olan deprem ,4 Kasım 1952 tarihinde yerel saatle 22.28’de meydana gelmiş ve Pasifik levhasının Kuzey Amerika levhasına göre kuzeydoğuya doğru hareketinden kaynaklanmıştı.
Depremi birkaç küçük artçı deprem izlemiş ve yaklaşık yedi dakika sürmüştür. Ayrıca Şili ve Peru’ya kadar hissedilen yıkıcı bir tsunamiyi tetikleyerek 2 bin 300’den fazla insanın ölümüne yol açmıştı.
6. Evador, 1906
Ekvador ve Kolombiya açıklarında 31 Ocak 1906 tarihinde meydana gelen deprem, 1900 yılından bu yana kaydedilen en güçlü altıncı depremdir. Richter ölçeğine göre 8,8 büyüklüğünde olan deprem Nazca ve Güney Amerika plakalarının hareketinden kaynaklanmıştı.
Depremi, her iki ülkede de ciddi hasara yol açan daha düşük büyüklükteki çok sayıda artçı sarsıntı takip etmişti. Kolombiya’da Ipiales kasabası ağır darbe almış ve bölgedeki diğer birçok kasaba ve köy de hasar görmüştü. Depremin ardından meydana gelen tsunami yaklaşık bin kişinin ölümüne yol açmıştı.
7. Şili, 2010
Şili’yi 27 Şubat 2010 tarihinde yerel saatle 03.34’te vuran deprem, ülke tarihindeki en şiddetli ikinci ve 1900 yılından bu yana dünyadaki en şiddetli yedinci deprem olmuştu.
Depremin merkez üssü Pasifik Okyanusu’nda, kıyıdan 6,4 km açıkta ve başkent Santiago’nun 325 km güneybatısında yer alıyordu. Büyüklüğü Richter ölçeğine göre 8,8 olarak tahmin edilmişti.
Depremin ardından bir tsunami de meydana gelmiş ve toplam 525 kişinin hayatını kaybettiği ya da kayıp olduğu bildirilmişti.
8. Alaska, 1965
1965 Sıçan Adası depremi, 4 Şubat 1965 tarihinde yerel saatle sabah 05.01’de meydana gelmişti. Büyüklüğü 8,7 olarak ölçülmüş ve Şemya adasında 10 metreyi aşan dalgalarla bir tsunamiyi tetiklemiş, bu tsunami Peru, Ekvator, Meksika, Kaliforniya, Japonya ve doğu Rusya’da etkili olmuş, ancak çok az hasara yol açmıştı.
Sıçan Adaları, Pasifik Plakasının Kuzey Amerika Plakasının altına girmesi sonucu bir ada yayı oluşturan volkanik adalar zinciri Aleutian Adalarının parçasıdır. Bu plaka sınırı, Alaska-Aleutian megakanalı, çok sayıda deprem ve mega-depremlere sahne olmuştu.
9. Alaska, 1946
Alaska’da 1 Nisan 1946’da Aleutian Adalarında meydana gelen 8,6 büyüklüğündeki deprem, özellikle Hawaii adasında 165 kişinin ölümüne ve 26 milyon dolardan fazla hasara yol açan bir tsunamiyi tetikledi.
Bu, 1900 yılından bu yana ölçülen en güçlü dokuzuncu depremdi.
10. Sumatra, 2012
Endonezya’nın Sumatra adası açıklarında 11 Nisan 2012 Çarşamba günü yerel saatle 14.38’de Richter ölçeğine göre 8,6 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. İki saat sonra 8.,2 büyüklüğündeki güçlü bir artçı şok, büyük ölçekli bir felaket korkusunu arttırdı.
Ana şoku takip eden beş saat içinde büyüklüğü 5’ten büyük 21 artçı sarsıntı tespit edilmiş ve yerleri belirlenmişti. Ancak, halk tarafından güçlü bir şekilde hissedilmesine rağmen, deprem ve ardından gelen tsunami sadece 5 can aldı.
News
